Araç Değer Kaybı


Trafik kazaları sonucunda zarar gören aracın, tamir edilip eski haline getirilmiş olsa dahi, TRAMER kayıtlarında herkes tarafından yapılabilen sorgulamayla aracın hasar geçmişi gözükmektedir. Kaza sonrasında arabanın orijinalliğini yitirmiş olan zarar şeklinde tanımlanabilmektedir. Aracın kazadan önceki hasarsız piyasa değeri ile kazadan sonra onarım görmüş değeri arasında fark ortaya çıkmaktadır.

Meydana gelen trafik kazasında; kusurun tamamının araç sürücüsüne ait olmadığı yahut araç sürücüsünün kusursuz olduğunuz durumlarda, araç satılırken piyasa değerinden daha düşük ücrete satılarak araçtaki değer kaybı

zararı araç maliki üzerine kalmaktadır. Fakat bu zarar belli şartlar da kazaya karışan ve kusurlu olan karşı tarafın sigorta poliçesinden tazmin edilebilmektedir.

Araç̧ değer kaybı davası, kaza olayının öğrenildiği veya meydana geldiği tarihten itibaren 2 (iki) yıl içinde açılması gerekmektedir. Ancak kazanın olduğu tarihten itibaren (hasarı veya kazayı öğrenmeme halinde) 10 (on) yıl içinde araç̧ değer kaybı davası açılmamışsa zamanaşımına uğramaktadır.

Yargıtay içtihatlarına göre; araçta oluşan değer kaybı, trafik sigorta poliçesi kapsamında ödenmesi gerek bir zarardır.

YARGITAY 4. HUKUK DAİRESİ E. 2001/12342, K. 2002/3124, T. 18.3.2002 sayılı kararında:

“… Dava trafik kazasından doğan tazminat isteği olup mahkemece bilirkişi raporuna dayanılarak davacıya ait araçta değer kaybı olmayacağı benimsenmiştir. Aracın onarıldıktan sonra mübadele (rayiç̧) değerinin olaydan önceki mübadele değerinden az olacağının kabulü̈ gerekir. Çünkü̈ tamamen onarılmış̧ olsa bile bu araba tahribatın izlerini taşımaktadır. Onarılmış durumdaki değeri, ne kadar iyi onarılmış̧ olursa olsun kural olarak aynı nitelikteki hiç̧ hasara uğramayan araç̧ değerinden düşüktür ve bu da cari değerinden kaybettirmektedir… Dava trafik kazasından doğma tazminat isteği olup mahkemece bilirkişi raporuna dayanılarak davacıya ait araçta değer kaybı olmayacağı benimsenmiştir…. Oysa davacının olaydan sonraki mal varlığının değeri, zarar verici olayın meydana gelmemesi halinde değerinden daha az ise, zarar var demektir. Gerçekten bir şeyin tahrip edilmesi veya zarar görmesi halinde nesnel zararı tayin etmek için kural olarak objektif değeri esas almak gerekir. Bu ise mübadele (rayiç) değeridir…”

Trafik kazası sonucu aracın hasar görmesi, haksız fiildir ve Borçlar Kanunu haksız fiile ilişkin hükümler çerçevesinde tazminat talep edilmesi mümkündür.

Borçlar Kanunu 49. maddesine göre,

“Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.”

Aynı kanunun 51. maddesine göre ise,

“Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler.” Bu çerçevede hâkim dava içerisinde bilirkişiden zararın tespiti ve kusur oranlarını belirlemek için bilirkişi raporu talep edecek ve bu çerçevede hüküm kuracaktır. Bu sebeple davanızı önce belirli bir miktar üzerinden açarak, bilirkişi raporu çerçevesinde tespit edilen miktar neticesinde ıslah ederek talebinizi artırmanız mümkündür.

Tazminat davasını, araç sürücüsü ve ruhsat sahibi farklı ise dilediğinize dava açabilir veya talebinizi her ikisine de yöneltebilirsiniz. Burada müteselsil sorumluluk devreye girecektir.

Borçlar Kanunu’nun 61.maddesine göre,

“Birden çok kişi birlikte bir zarara sebebiyet verdikleri veya aynı zarardan çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu oldukları takdirde, haklarında müteselsil sorumluluğa ilişkin hükümler uygulanır.”

Karşı tarafın sigorta şirketine dava açılıp açılamayacağı hususunda ise, sigorta poliçesinin içeriği önem arz etmektedir. Çoğu sigorta poliçesinde araç değer kaybı poliçe kapsamına alınmadığından araç sürücüsü veya ruhsat sahibine dava açmanız, davanızın husumet sebebiyle reddedilmesi açısından önem arz etmektedir. Zira poliçe kapsamında ise araç değer kaybı, bu halde sigorta şirketine talebinizi yöneltmeniz, elbette sigorta şirketinin ödeme gücü açısından lehe olacaktır.

Ancak Sigorta şirketleri bir çok emsal Yargıtay kararlarına ve sigorta şartnamelerine rağmen, araç değer kaybı bedelini ödemeyi reddetmekte veyahut gerçek zararın çok altında bedeller ödemeyi teklif etmektedir.

Yukarıda belirtildiği üzere trafik kazası neticesinde maddi bir zararınız ortaya çıktığında değer kaybı ve diğer masrafları sigorta şirketi,araç sürücüsü veya ruhsat sahibinden açacağınız araç değer davası ile talep edebilirsiniz.